Strukturę organizacyjną i kompetencje Gminy określa Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 2 i 3 Gmina posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. O ustroju Gminy stanowi jej statut.
Schemat organizacyjny Gminy i podstawowe akty prawa stanowione przez Gminę wskazują zakres kompetencji Rady Gminy, Wójta i Urzędu Gminy.
Do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym określone
w Rozdziale 2. Zgodnie z art. 7 zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in.: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic,
mostów, oczyszczanie ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, a także edukacji publicznej.
Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym poprzez wybory i referendum, lub za pośrednictwem organów gminy, którymi zgodnie z Rozdziałem 3 są: rada gminy, wójt (burmistrz, prezydent miasta).Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy określa statut
gminy, który podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.Działalność organów gminy jest jawna i obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.
Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy.
Nadzór nad działalnością gminy wynika z przepisów Rozdziału 10 Ustawy o samorządzie gminnym.
Wg art. 85 nadzór nad działalnością gminy sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem. Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych i regionalna izba obrachunkowa (art.86). Organy nadzoru mają prawo wkraczać w działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami (art. 87).
Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy, niezbędnych do wykonywania przysługujących uprawnień nadzorczych (art. 88).Zgodnie z art. 90 wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.
Akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt przekazuje w ciągu 2 dni od ich ustanowienia. Wójt przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach określonych powyżej uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały rady gminy i zarządzenia wójta objęte
zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej.Wg art. 91 uchwała lub zarządzenie w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały
lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90.Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia albo w toku postępowania, może wstrzymać ich wykonanie.Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego.